Taşınmaz mülkiyeti, toprak, arazi, bina gibi gayrimenkul varlıkların mülkiyetini düzenleyen önemli bir hukuk kavramıdır. Taşınmaz mülkiyeti, bu tür varlıklar üzerinde sahip olunan mülkiyet hakkını ifade eder ve bu hakkın özelliklerine göre ferdi mülkiyet ve birlikte (toplu) mülkiyet olmak üzere iki temel kategoriye ayrılır.
Ferdi Mülkiyet
Ferdi mülkiyet, bir kişiye ait olan taşınmaz mülkiyeti türüdür. Bu, taşınmaz varlığın tamamen bir kişiye ait olduğu ve sahibinin üzerinde herhangi bir paylaşım veya ortaklık bulunmadığı anlamına gelir. Ferdi mülkiyete sahip olan kişi, taşınmazın sahibi olarak mutlak haklara sahiptir ve varlığı üzerinde istediği gibi tasarruf edebilir. Örneğin, bir kişi bir evin tek sahibiyse, bu evin tamamen ferdi mülkiyetine sahiptir ve kullanımını, satışını veya devrini serbestçe yapabilir.
Birlikte (Toplu) Mülkiyet
Birlikte mülkiyet, taşınmaz varlıkların birden fazla kişi tarafından sahiplenildiği bir mülkiyet türüdür. Bu, taşınmazın sahiplerinin birden fazla kişi olması ve mülkiyetin paylaşımı veya ortaklık içermesi anlamına gelir. Birlikte mülkiyet, iki temel kategoriye ayrılabilir:
- Paylı Mülkiyet: Paylı mülkiyet, birden fazla kişinin aynı taşınmaz üzerinde sahip olduğu bir mülkiyet biçimidir. Her sahip, taşınmazın belirli bir kısmına sahiptir, ve bu hisseler genellikle bölünmemiş olarak kalır. Örneğin, bir arazi ya da bir bina birden fazla kişiye aitse, bu kişiler paylı mülkiyete sahiptir. Her sahip, taşınmazın belirli bir yüzdesine sahip olabilir.
- Elbirliği Mülkiyeti (İştirak Halinde Mülkiyet): Elbirliği mülkiyeti, özellikle belirli kanuni düzenlemeler veya özel anlaşmalar nedeniyle birden fazla kişinin bir mala birlikte sahip olduğu bir mülkiyet biçimidir. Bu tür birlikte mülkiyet, önceden belirlenmiş bir temel ilişki veya anlaşma gerektirir. Örneğin, aile üyeleri veya iş ortakları arasında bir taşınmazın sahipliği için böyle bir anlaşma olabilir.
Taşınmaz mülkiyeti, gayrimenkul varlıkların sahipliğini düzenleyen önemli bir hukuki konsepttir. Mülkiyet hakları, ferdi mülkiyet ve birlikte (toplu) mülkiyet olmak üzere iki ana kategoriye ayrılır. Ferdi mülkiyette taşınmazın tam sahibi tek bir kişiyken, birlikte mülkiyet durumunda taşınmazın birden fazla sahibi bulunur. Bu iki mülkiyet türü, farklı hak ve sorumlulukları içerir ve taşınmaz varlıkların sahipliği konusunda hukuki düzenlemelerin temelini oluşturur.